Wszyscy jesteśmy konsumentami
Wspólnie z Fundacją Forum Konsumentów przeprowadziliśmy badanie[1] „(Nie)świadomy Konsument 2023”, które jednoznacznie wskazuje na potrzebę edukcji na temat praw, jakie przysługują kupującym. Swój poziom wiedzy w tym zakresie pozytywnie oceniło tylko 20% respondentów, jednocześnie wskazując, że u innych wypada to jeszcze słabiej - według repondentów jedynie 6% Polaków posiada wiedzę o prawach konsumenta.
Badania pokazały, że dość krytycznie oceniamy swój własny poziom znajomości praw, jakie przysługują kupującym. Z drugiej strony widać chęć zmiany i otwartość na zdobywanie tej wiedzy. To ważny głos dla nas sprzedających, że istotne jest zarówno stworzenie jak najbezpieczniejszej przestrzeni zakupowej dla klientów, ale i edukacja na temat zasad, jakie w niej obowiązują.
"Światowy Dzień Konsumenta to okazja do wywołania tematów istotnych dla każdego z nas i do uświadomienia sobie, że każdy z nas jest konsumentem. Oznacza to, że mamy swoje prawa, ale także siłę sprawczą (szczególnie w grupie) w postaci naszego portfela – to od nas zależy kogo nagrodzimy swoimi pieniędzmi. Głos konsumencki będzie nabierać na sile i zacznie mocno wpływać na jakość oraz dobór produktów i usług oferowanych na wolnym rynku. Potrzebujemy zatem stałych i systematycznych kampanii edukacyjnych, ale też edukacji już u najmłodszych." – komentuje Agnieszka Plencler, prezeska Fundacji Forum Konsumentów.
Wyniki badania „(Nie)świadomy Konsument 2023” wskazują jednocześnie, że większość respondentów (72%) nigdy nie zostało oszukanych podczas zakupów online, co dobrze świadczy o jakości usług oferowanych przez sprzedawców. Jednocześnie nie należy zapominać o tych, którym zdarzyło się dokonać zakupu produktu wadliwego lub złej jakości (36%).
Jak wykazało badanie zaledwie 1/3 badanych (35%) wie, że w przypadku reklamacji wystarczy jakikolwiek dowód zakupu. Zgodnie z polskim prawem może to być, ale nie musi – paragon, a także potwierdzenie płatności kartą lub wydruk historii operacji z konta. Co ciekawe, 64% badanych w przypadku zakupu wadliwego lub złej jakości produktu (a w przypadku oszustwa podczas zakupów online, aż 71%) zdecydowało się na dochodzenie roszczeń od sprzedawcy, korzystając tym samym z przysługujących im praw konsumenckich, w tym m.in. prawa do reklamacji. Głównymi powodami, przez które respondenci nie zdecydowali się na podjęcie działań, było poniesienie zbyt niskiej straty, brak czasu na takie działania, niechęć, brak wiedzy lub brak dowodu zakupu.
Niezależnie od dotychczasowych doświadczeń powinniśmy na bieżąco zdobywać wiedzę na temat naszych praw i zasad, jakie obowiązują kupujących. W końcu jak twierdził Kennedy – „Wszyscy jesteśmy konsumentami”.
Radzimy, jak bezpiecznie kupować on-line:
- Sprawdzaj opinie o sprzedawcach i produktach
- Kupuj tylko na zaufanych stronach internetowych
- Wybieraj bezpieczne opcje płatności online
Pamiętaj, że:
- Do reklamacji wystarczy jakikolwiek dowód zakupu (paragon, potwierdzenie płatności kartą, wydruk historii operacji z konta, zeznanie świadka, a nawet własne, pisemne oświadczenie).
- Sprzedawca musi podać najniższą cenę obowiązującą w okresie 30 dni (dotyczy cen promocyjnych)
- Można odstąpić od umowy zawartej na odległość i zwrot towaru bez podawania przyczyny w ciągu 14 dni od dokonania zakupu.
[1] Badanie przeprowadzone na panelu Ariadna na ogólnopolskiej próbie liczącej N = N=1045. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji Polaków w wieku 18 lat i więcej dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 3–6 marca 2023. Metoda: CAWI.
